Lũ ống là gì? Những biện pháp ứng phó lũ ống an toàn, hiệu quả bạn nên biết

Hàng năm, người dân phải chịu thiệt hại vô cùng nặng nề cả về người và của bởi thiên tai lũ. Trong các loại lũ, lũ ống là loại lũ tiềm ẩn nhiều mối nguy cần hết sức đề phòng. Vậy, lũ ống là gì, hậu quả và biện pháp ứng phó lũ ống như thế nào hiệu quả? Bài viết dưới đây sẽ tổng hợp những thông tin cần thiết và hữu ích giúp bạn đối phó với loại thiên tai này.

Lũ ống gây thiệt hại lớn về người và tài sản

Lũ ống là gì?

Lũ ống lũ quét đều là hiện tượng thiên nhiên nguy hiểm có thể phá hủy nhiều địa hình, cuốn trôi nhiều tài sản và có khả năng cướp đi tính mạng của nhiều người. Trong đó, lũ ống là hiện tượng thiên nhiên xuất hiện chủ yếu vào mùa mưa và thường chỉ xảy ra ở miền núi, các lưu vực nhỏ nơi có địa hình khép kín tạo bởi các dãy núi cao bao quanh. 

Lũ ống tập trung chủ yếu ở khu vực miền núi

Sự hình thành của lũ ống

Về bản chất thì sự hình thành của lũ ống cũng giống các loại lũ khác, đó đều là được hình thành từ dòng nước đổ đột ngột từ trên cao xuống gây tàn phá cho khu vực hạ lưu. Tuy nhiên, khác với lũ quét thì lũ ống được hình thành nhiều trong mùa mưa và chỉ xảy ra ở khu vực miền núi. Lũ ống xuất hiện kèm theo dòng nước xiết và các xoáy nước vô cùng nguy hiểm. 

Lũ ống gây tàn phá lớn cho khu vực lũ đi qua

Do địa hình trên bề mặt trái đất không bằng phẳng, ở khu vực miền núi, các dãy núi đồi đan xen và kéo dài, giữa các ngọn núi là những thung lũng gắn liền với các khe suối, sông nhỏ. Vị trí này thường rất nhỏ hẹp nên đường thoát nước hẹp dần và co thắt ở một điểm - đây chính là vị trí sinh ra lũ ống. 

Khi mưa lớn ở thượng nguồn, lượng nước đổ về nhiều, điểm co thắt không thoát nước kịp dẫn tới nước dâng nhanh ở phía trên, tạo thành dòng chảy xiết ở phía dưới eo co thắt hình thành nên lũ ống. Dòng nước rất mạnh tràn xuống hạ lưu cuốn phăng đi tất cả những thứ trên đường di chuyển. 

Phân biệt lũ ống và lũ quét

Lũ quét và lũ ống thường bị nhầm lẫn với nhau vì đều có một số đặc điểm tương đồng. Nhưng trên thực tế thì đây là 2 loại lũ riêng biệt. Lũ quét là gì? Thời gian diễn ra lũ ống là bao lâu?
Nắm được sự khác biệt về đặc điểm, sự hình thành của lũ ống và lũ quét là gì, bạn có thể dễ dàng nhận biết hai loại lũ này. 

• Lũ quét: Thường xảy ra trên các con sông nhỏ hoặc ở miền núi sau những trận mưa lớn. Lũ quét diễn ra trong một thời gian ngắn, tốc độ dòng chảy cực lớn, biểu hiện của lũ quét và sạt lở đất là có thể cuốn trôi mọi thứ nơi dòng chảy đi qua. 
• Lũ ống: Chỉ xảy ra trên các lưu vực nhỏ, nơi có địa hình khép kín bởi các dãy núi cao bao quanh. Chúng thông với bên ngoài bằng các hang, khe hoặc suối nhỏ, hẹp có bờ dựng đứng dạng ống, nên gọi là lũ ống.

Lũ ống, lũ quét gây thiệt hại nặng nề

Hậu quả lũ ống là gì?

Lũ ống gây nguy hại cho cả khu vực phía trên và phía dưới eo co thắt nơi lũ đi qua. Khu vực phía trên bị nước ngập và dâng lên nhanh gây ra hiện tượng ngập úng nặng. Trong khi ở khu vực phía dưới là nước chảy xiết với sức tàn phá rất lớn, gây nguy hiểm cho người và tài sản. 
Lũ ống có thể gây ra tình trạng ngập lụt vùng thung lũng, làm thiệt hại hàng trăm hecta hoa màu của người dân, san bằng nhiều khu vực sinh sống của người dân… 

Lũ ống cuốn trôi, phá hủy nhiều nhà dân

Ngoài ra, lũ ống cuốn trôi nhiều nhà cửa, tài sản, quét sạch mọi vật cản trên đường đi, gây nguy hại cho cả tính mạng của người dân trong khu vực có lũ. 
Năm 2008, lũ ống đã xóa sổ hoàn toàn một ngôi nhà ở thôn Tùng Chỉn, Trịnh Tường, Bát Xát tỉnh Lào Cai làm 19 người dân thiệt mạng. 
Không chỉ riêng các tỉnh miền núi phía Bắc, ở miền Trung, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ, lũ ống lũ quét diễn ra hết sức bất thường, gây thiệt hại nặng nề về người, nhà cửa của người dân. Chính vì thế, người dân cần nâng cao nhận thức về phòng chống bão lũ. 

Biện pháp ứng phó lũ ống là gì?

Để ứng phó với tình trạng lũ ống xảy ra người dân có thể thực hiện phòng tránh bằng các cách sau:

• Khơi thông lòng dẫn để tăng khả năng thoát nước lũ: loại bỏ các vật cản chặn đường của dòng lũ, phát quang cây cối, loại bỏ các vật liệu rắn trong lòng dẫn để tránh chặn ngang dòng.
• Xây dựng công trình ngăn lũ, tham khảo các phương pháp phòng chống lũ quét, sạt lở do Bộ Đất Đai, Cơ sở hạ tầng và Giao thông Nhật Bản - đơn vị có nhiều kinh nghiệm trong việc chống đỡ động đất. 

Sơ tán khẩn cấp khi có lũ ống xảy ra

• Xây dựng đập kiểm soát, hồ chứa để tích nước.
• Thường xuyên theo dõi cập nhật tình hình mưa lũ trên TV, báo đài để thực hiện phương pháp sơ tán khi cần thiết.
• Tích cực trồng cây, bảo vệ rừng để hạn chế tình trạng xói mòn, sạt lở đất.
• Tránh xây nhà ở những nơi có lũ xảy ra để giảm thiểu độ nguy hiểm của lũ.

Kết luận

Trên đây là những thông tin về lũ ống là gì để bạn có thể hiểu rõ về hiện tượng thiên nhiên khắc nghiệt này. Hy vọng những thông tin trên giúp ích được cho bạn.